WYDZIEDZICZENIE SPADKOBIERCY USTAWOWEGO
Przewidziana w polskim prawie spadkowym swoboda testowania, tj. dokonywania rozrządzeń majątkiem na wypadek śmierci za pomocą testamentu, wychodzi naprzeciw potrzebom osób, które z jakichkolwiek względów nie godzą się na pozostawienie swojego majątku spadkobiercom wskazanym przez ustawodawcę. Spadkodawca może więc ustanowić spadkobiercą swojego majątku jedną osobę z pominięciem najbliższych krewnych.
Wydziedziczenie regulują przepisy Kodeksu Cywilnego Art. 1008 – 1011.
Niestety swoboda testowania doznaje ograniczenia w postaci instytucji zachowku, która ustanowiona została dla ochrony interesów osób najbliższych spadkodawcy, w przekonaniu, że każdy z nas ponosi odpowiedzialność finansową za osoby najbliższe.
Wysokość zachowku to:
- 2/3 wartości udziału spadkowego, który by przypadał przy dziedziczeniu ustawowym – w przypadku osób trwale niezdolnych do pracy albo małoletnich,
- 1/2 wartości udziału spadkowego, który by przypadał przy dziedziczeniu ustawowym – w przypadku pozostałych osób.
Komu zachowek należy się z mocy prawa?
- zstępnym spadkodawcy,
- małżonkowi spadkodawcy,
- rodzicom spadkodawcy.
Spadkodawca może w testamencie wydziedziczyć osoby wyżej wymienione, czyli pozbawić je prawa do zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Dobrze jest w takim testamencie wpisać konkretne powody wydziedziczenia i przytoczyć konkretne zachowania osoby wydziedziczanej, np. wskazać na nieinteresowanie się zdrowiem i życiem spadkodawcy, ubliżanie, nieutrzymywanie kontaktu od wielu lat, nadużywanie alkoholu i stosowanie przemocy.
Sytuacja komplikuje się niestety, jeżeli wydziedziczony syn lub córka ma dzieci. Pozbawienie prawa do zachowku nie obejmuje bowiem zstępnych wydziedziczonego i wówczas to dzieci wydziedziczonego będą mogły domagać się zachowku. Należałoby je zatem również wydziedziczyć, o ile są ku temu przesłanki, jednak nie będzie to możliwe, jeśli dzieci są jeszcze małoletnie.
Testament notarialny zawierający wydziedziczenie to koszt ok. 192 zł.
Inną formą pozbawienia prawa do zachowku jest umowa zrzeczenia się dziedziczenia, którą zawiera w formie aktu notarialnego przyszły spadkodawca ze swoim spadkobiercą ustawowym. W takim przypadku, zarówno spadkobierca, jak i jego zstępni (chyba że umówiono się inaczej) traktowani są tak jakby nie dożyli otwarcia spadku, czyli zostają wyłączeni od dziedziczenia.
Umowa zrzeczenia się dziedziczenia kosztuje ok. 88 zł.
W razie dodatkowych pytań proszę o kontakt: 91 466 90 13.
Dowiedz się więcej:
Kancelaria Notarialna
70-387 Szczecin
ul. Tarczyńskiego 4/1
tel. 91 466 90 13
kom. +48 511 08 01 08
kancelaria@zuzannawilk.pl